Samenvatting
Doel
Aanpak
Resultaat
Leerpatronen
Uploads (1)
Het werk behelsde het verruimen van het Julianakanaal over een lengte van ongeveer 3 kilometer, tussen Berg en Obbicht. Zo wilde Rijkswaterstaat dit deel van de Maasroute beschikbaar maken voor tweebaksduwvaart. Het kanaal moest op dit traject een nieuwe waterremmende bodemlaag en beschermingslaag krijgen. De oostelijke oever en de ernaast gelegen dijk werden gedeeltelijk verplaatst. Bijkomende werkzaamheden waren het plaatsen van bomen en het verharden van een weg. De bedoeling was om deze klus met zo min mogelijk overlast voor de scheepvaart uit te voeren.
Er zou 'nat' gewerkt worden. Het Julianakanaal zou hierdoor tijdens de werkzaamheden beschikbaar blijven voor de scheepvaart, maar in 2016 ontstaan er zogenoemde vernattingsproblemen in Obbicht. Onverwacht lopen 500 huizen onder water als gevolg van de werkzaamheden aan het Julianakanaal. Aannemer De Vries & Van de Wiel is dan al sinds 2012 bezig met de verruiming van het kanaal. Wat er mis is gegaan, weet dan niemand. Er wordt onderzoek gedaan. Daaruit blijkt dat er een ‘bobbel’ zit in het ‘Bredazand’ ter hoogte van Obbicht, schrijft vakblad Cobouw daarover in 2018. ‘Waardoor het beruchte badkuipeffect ontstaat en water elders omhoog komt.’ Deze bodemstructuur wijkt aanzienlijk af van vooraf door Rijkswaterstaat verstrekte informatie, zei De Vries & Van de Wiel-directeur Jaap van der Weele daar destijds over. De aannemer deelde in 2018 een rapport, waaruit bleek dat volledig droogleggen de enige veilige optie was. Dat zou weliswaar meer hinder veroorzaken voor de scheepvaart (die kan dan niet meer in het kanaal varen), maar de enige manier zijn om de klus goed en veilig te klaren. Dit werd bevestigd door experts. Rijkswaterstaat wijst het oordeel van de experts af. Een van die experts is emeritus TU-professor Theo Olsthoorn. ‘Ik heb het gevoel dat andere redenen of imago-schade nu de boventoon voert. Vanuit wetenschappelijk oogpunt zou dat in den droge afronden zonder meer het beste zijn voor het land, inclusief de belastingbetaler. Rijkswaterstaat sloeg dat rapport in de wind. De aannemer vond deze aanpak riskant en nauwelijks mogelijk en pleitte ervoor bij Rijkswaterstaat om het kanaal helemaal droog te zetten. Rijkswaterstaat was het oneens, de aannemer werd van het project gehaald en kreeg sancties voor het niet uitvoeren van het beloofde werk. Rijkswaterstaat vond al gauw een nieuwe aannemer die wél bereid was om het werk te doen zoals gevraagd, vanuit een bouwkuip in een kanaal dat volstaat met water. Van den Herik Sliedrecht voerde de werkzaamheden in tijdelijke damwandkuipen uit en deze nieuwe aannemer gaat vol goede moed aan de slag in een bouwkuip.
De bouwkuip in het Julianakanaal tussen Berg en Obbicht wordt in november 2022 aangelegd en stort 23 februari 2023 in, waarbij personeel zich ternauwernood in veiligheid kan brengen, precies waar de oorspronkelijke aannemer voor waarschuwde en bang voor was. . ‘Onderloopsheid’ was het probleem, vanwege de ‘heterogene grond’, zegt Rijkswaterstaat daarover. Water stroomde aanvankelijk onder de damwand door. De stroming veroorzaakte een verzakking van de damwand over een lengte van tien meter. De damwand was in totaal 750 meter lang. Na de verzakking liep de bouwkuip volledig vol. Medewerkers die ’s ochtends in de kuip stonden wisten op tijd weg te komen. Ook het materieel is in veiligheid gebracht. Rijkswaterstaat heeft vervolgens het Julianakanaal gestremd en hield de grondwaterstand in de gaten. Rijkswaterstaat kwam hierna terug op de eis in de aanbesteding, want het kanaal werd in oktober acht maanden drooggelegd. Eerst om de beschadigde damwand van de bouwkuip te verwijderen en dan om de werkzaamheden af te ronden. De werkzaamheden duren daardoor vijf maanden langer dan de 12 weken die aanvankelijk geschat waren. In een rapport van Ecorys, dat demissionair minister Harbers maandag 25 maart 2023 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd, werden de maandelijkse omvaarkosten geschat op 5,1 miljoen euro. Vanaf half april 2025 was het Julianakanaal weer beschikbaar voor vrachtschepen.
De verruiming van het Julianakanaal is niet zonder slag of stoot verlopen. De gewenste methode was bedoeld om het scheepvaartverkeer tijdens de werkzaamheden mogelijk te maken. Ondanks bedenkingen is men op deze manier gaan werken, maar dit leidde tot calamiteit en men moest uiteindelijk toch het kanaal volledig droogleggen.
Beschrijving van de verruiming van het Julianakanaal nadat eerdere pogingen waren mislukt.
Reacties (0)