Op welke wijze houden we de menselijke maat in een zorgsysteem dat steeds hoger onder druk komt te staan door een vergrijzende multimorbide populatie in een zorgsysteem met toenemende wachtlijsten voor verpleeghuiszorg? Wat als het niet meer gaat met je eigen familie? Stel dat je eigen opa opgenomen wordt omdat het lopen niet meer gaat en hij ondraaglijke pi- jnen in zijn rug heeft. Op de werkvloer van de geriatrie is dit dagelijkse kost. Een van de projecten die Meinardi ondernam was de gesprekshulp behandelgrenzen. Deze gesprekshulp helpt zorgverleners en patiënten bij het bespreken van complexe behandelopties, zoals beademing, reanimatie en IC-opname. Zo zouden kwetsbare ouderen beter ondersteund worden bij het maken van weloverwogen beslissingen over hun zorg. Een urgent vraagstuk, aangezien de ontwikkeling plaatsvond ten tijde van corona. Door de krapte in het aanbod van IC-bedden, de hoge dreiging en het onder druk staan van patiënten en zorgprofessionals, was de gedachte dat een gesprekshulp over dit onderwerp sterk ondersteunend kon zijn.

Meinardi, die vanwege de pandemie geen poliklin- ische taken had, werkte samen met een keuzehulp ontwikkelaar (Patiënt Plus) aan dit project. De gesprekshulp richtte zich op de vraag of een IC-opname wel of niet de juiste keuze was voor de patiënt. Hierbij werden overlevingskansen en de kwaliteit van leven na een IC-opname zo goed als mogelijk ingeschat, onderbouwd met Nederlandse data vanuit het NICE (Nationale Intensive Care Evaluatie). Om de keuzehulp voor een breed publiek toegankelijk te maken werd ook de stichting Makkelijk Lezen betrokken.

De keuzehulp kreeg onder andere bekendheid via een uitzending van EenVandaag. Verschillende ziekenhuizen en zorginstellingen gingen aan de slag met de gesprekhulp. Het werd over het algemeen goed ontvangen en bleek ook relevant toen de pandemie voorbij was. Dankzij subsidies werden meerdere pilotprojecten opgezet, die wisselend succes hadden. Op diverse plekken bleek implementatie een grote uitdaging. Zo werd onder andere bekeken of de gesprekshulp behandelgrenzen eerder konden worden gebruikt, zoals bij de huisarts of op de poli van een ziekenhuis. Onder huisartsen was de animo voor de gesprekhulp wisselend, omdat zij het belang ervan verschillend ervaren. Sommige huisartsen zagen op tegen het gesprek en anderen gaven aan zich hierin mogelijk niet bekwaam genoeg te voelen en het meer een taak van het ziekenhuis te vinden. Er waren ook positieve ervaringen. In de gemeente Uden werden 1200 gesprekshulpen uitgedeeld. Hierbij ging de commu- nicatie niet alleen via de huisartsen maar bereidde de POH het gesprek voor. Dit droeg bij aan het succes. Overdracht van de besluitvorming tussen de eerste en tweede lijn bleek soms een uitdaging te zijn. Specialisten zagen barrières, omdat de inzet van de keuzehulp extra tijd kostte en zij aangaven inhoudelijk op te zien tegen het gesprek met de patiënt. Bovendien speelde het gevoel van ‘we snijden ons dan in ons eigen vlees’ een rol. Het beoordelen of een reanimatie of IC-opname haalbaar is voor een patiënt kan soms op grond van een enkele onderliggende lichamelijke aandoe- ning. In de praktijk zijn er vaak meerdere aandoe- ningen en telt de ‘klinische blik’ van de arts mee, waarbij vaak een inschatting van de kwetsbaarheid wordt gemaakt. De data over kwetsbaarheid zijn helaas nog niet tot nauwelijks meegenomen in onderzoek naar de uitkomsten van reanimatie en IC-opname. Vanuit de werkgroep passende zorg van de NVIC, de NICE-database en het genootschap gepersonaliseerde zorg ontstaat er steeds meer draagvlak om dit te verbeteren. Om aan het succes van de gesprekshulp een goed vervolg te geven en om aan de subsidievoor- waarden te voldoen moesten de resultaten eerst geëvalueerd worden. Het externe bureau dat werd ingeschakeld om de evaluatie af te nemen bleek niet in staat om het project grondig te evalueren. Hierdoor stokte de verdere doorontwikkeling en implementatie van de gesprekshulp.