Archetype

Het Einstein-punt

Omgaan met complexiteit

In onze complexe wereld is het voortdurend een uitdaging om bij onze activiteiten ervoor te zorgen dat we het beeld dat we hebben voldoende informatie bevat om representatief te zijn voor de werkelijkheid. Einstein zei het al: ‘We have to keep things as simple as possible but not more simple than that.’

10 recente lessen

1.

Statiegeld zorgt voor troep op straat
Het is niet gemakkelijk om zo’n nieuw landelijk systeem gelijk na introductie goed te laten werken. Het blijkt niet eenvoudig om overal inleverpunten te krijgen en mensen zo ver te krijgen om de flesjes en blikjes bij zich te dragen om daarna in te leveren. Ook blijkt het dat er veel mensen in Nederland zo weinig geld hebben dat ze zo ver gaan om vuilniszakken open te scheuren om blikjes te zoeken, hier is geen rekening mee gehouden.

2.

Apple Car
Het ontwikkelen van de benodigde software en algoritmes bleek te ingewikkeld voor Apple.

3.

CheatGPT: Detectie van fraude met AI, met behulp van AI
Het is verleidelijk om met een simpele oplossing te komen om het complexe probleem van detectie van fraude met AI uit te voeren ('vraag het ChatGPT'). Inderdaad bleek in dit geval het gehoopte resultaat niet op deze eenvoudige manier te realiseren. Misschien dat een combinatie van HI (Human Intelligence) en AI ('Additional Intelligence') wel in staat is om deze noot te kraken.

4.

Blij met digitale sparringpartner: ChatGPT als Aanvullende Intelligentie
Het is heel verleidelijk om nieuwe tools als ChatGPT te gebruiken. Maar het gevaar ligt op de loer dat je te veel vertrouwt op de uitkomsten. Rutte Groep heeft zich dit gevaar gerealiseerd en heeft begrepen waar AI écht voor staat: Aanvullende Intelligentie. ChatGPT ‘er op loslaten’ is een te makkelijke manier van denken, en dan zit je ver van het optimale Einsteinpunt (‘Je moet dingen zo simpel mogelijk maken, maar niet simpeler dan dat’).

5.

Experimenteren met 3D-geprinte rioolputten
Aangezien trial & error (experimenteren) een belangrijk onderdeel uitmaakte van de aanpak en dus niet alles van tevoren helemaal werd uitgedacht, kwam het voor dat sommige aannames niet strookten met de realiteit, die soms toch ingewikkelder was dan gedacht. Het ideaalbeeld was om op het rioolwerk een mobiele betonprinter te hebben staan. Een put printen duurt namelijk minder dan een uur. Dan zou je ’s-avonds je uitgangspunten kunnen invoeren, ’s nachts de put printen en hem de volgende ochtend in de grond stoppen. Dat bleek iets te kort door de bocht, maar zo kom je wel op the next best thing: de maat doorgeven aan Pieter zodat hij die put die nacht kan laten printen. Dan kan hij de volgende dag worden geleverd. Dat is pure winst ten opzichte van de hele put moeten verbouwen of acht weken wachten op een nieuwe put.

6.

Mede-opdrachtgeverschap à la Ooms Bouw & Ontwikkeling: “Als je iets wil binnenhalen dan moet je iets unieks doen.”
Hoewel de ontwikkelaars terugkijken op een geslaagd project met positieve bewoners en een zeer enthousiaste opdrachtgever, verwachten ze niet dat ze het nog eens 100% op deze manier zouden doen. En dat heeft niet alleen met het pittige proces te maken.Bij Hortus boden ze de consument 65.000 gecombineerde keuzes aan. Er is geleerd dat lang niet iedereen het leuk vindt om iets helemaal naar eigen inzicht samen te kunnen stellen. Het gros van de kopers vindt het al ingewikkeld genoeg en heeft liever een beperktere hoeveelheid keuzes; dat biedt al genoeg vrijheden. Daarnaast gaat het ook om betaalbaarheid. Zo’n uitgebreid mede-opdrachtgeverschap vraagt nu eenmaal meer tijd en energie van alle partijen, daardoor is het gewoon duurder dan de gebruikelijke aanpak. Daar komt bij dat de bouwkosten tegenwoordig exorbitant hoog zijn, de grondprijzen ook flink zijn gestegen en de duurzaamheidsambities verhoogd zijn. Daardoor worden die woningen ook weer duurder. Daarom de conclusie: “We proberen die klantgerichtheid er wel in te houden, maar we kaderen het wat meer in."

7.

Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zn is blij met BIM 4D-lessen
Het werd snel duidelijk dat er vooraf eigenlijk helemaal geen strategisch onderzoek was gedaan en er geen goed projectplan was gemaakt. Dingen als doelstelling, beoordelingscriteria, randvoorwaarden ontbraken. Dit geeft aan dat men de complexiteit van een dergelijk project aanvankelijk heeft onderschat.

8.

StraatRobot: het 'levende' bewijs dat een slimme stratenmaker zich niet twee keer aan dezelfde steen stoot
Bij de tweede poging heeft men goed helder gemaakt wat de machine zou moeten kunnen. Niet dat ze bij de eerste poging lukraak waren begonnen, maar zo helder en uitgebreid als de tweede keer hadden ze de eisen toen niet. Men had het aanvankelijk dus te simpel aangepakt. Anderzijds werd in de tweede poging het projectmanagement vereenvoudigd, want de eerste keer was het te complex geworden met twee opdrachtnemers en een opdrachtgever die zich er ook mee bemoeide.

9.

Aanpassingen na misbruik subsidieregeling voor verduurzaming binnen MKB
Er wordt vaak gezegd dat regelingen te complex zijn en dat daarom ondernemers af zien van gebruik. De eerste poging om een sterk vereenvoudigde regeling aan te bieden is mislukt, juist omdat deze te eenvoudig was en geen rekening hield met partijen die daar misbruik van konden maken en dat ook deden.

10.

Betere zorg voor ouderen en gehandicapten op Aruba: dat kan alleen samen
Met terugwerkende kracht ontwikkelden de overheidsdiensten vereisten waaraan al bestaande verzorgingshuizen moesten voldoen om een exploitatievergunning te krijgen. Hiervoor was een toetsingspakket nodig dat kritische punten formuleert om de kwaliteit van zorg in de verzorgingshuizen te verbeteren, zonder onrealistische eisen te stellen. Door kritisch na te denken over dit proces is de houding tegenover zorgtoetsing ook veranderd.