De gemeente Amsterdam en de provincie Noord-Holland wilden een grote sluis bouwen in IJmuiden. Via de sluis zouden grote schepen de haven van Amsterdam kunnen binnenvaren. Eerst werd tegen de sluis geadviseerd, maar in 2008 kwam er groen licht. De wachttijden voor het Noordzeekanaal namen steeds toe, dus de sluis zou verdere congestie kunnen beperken en op deze manier kon het havengebied van Amsterdam verder ontwikkeld worden. De slogan luidde dan ook ‘Zeesluis IJmuiden, gebouwd voor de toekomst’. Ook was het zo dat een andere sluis was afgeschreven en niet meer gerenoveerd kon worden. De sluis in IJmuiden zou ook dieper worden dan de Noordersluis, zo zou hij onafhankelijk van het getij kunnen werken. Amsterdam had de ambitie om een grote speler te worden in het containervervoer en bouwde een Ceres terminal. Jeroen Verwoordt, wethouder van de gemeente Velsen zei: ‘Er zijn maar weinig door mensen gecreëerde bouwwerken die vanuit de ruimte te zien zijn, maar dit is er eentje van. We hebben er dus een trekpleister van jewelste bij. Eentje die we uitstekend kunnen gebruiken bij de positionering van IJmuiden als port to be.’ Niet alle politici waren het eens met de bouw van de sluis en noemden het een duur prestigeproject.

Er werd een miljard besteed aan het bouwen van de sluis. In januari werd de sluis geopend. De sluis werd gebouwd voor containerschepen met zo’n 5.000 containers per schip.

Maar 1 schip per dag vaart door de sluis. Was de sluis wel nodig? De haven van Rotterdam die gemakkelijker grote containerschepen kan ontvangen is immers niet ver weg. Het is maar de vraag of het gebruik van de sluis de komende jaren zal toenemen. De reden dat de schepen momenteel wegblijven is het uitblijven van de toenemende groei van het aantal goederen dat wordt vervoerd. De verwachting was om in 2020 een overslag te hebben van 124 miljoen ton, maar deze bedroeg maar 74 miljoen ton. Dit is vooral te wijten aan de krimpende groei van de kolenaanvoer. Ook is het zo dat het neerzetten van een terminal niet direct containerschepen aantrekt, die blijven hun voorkeur houden voor Rotterdam. Daarnaast is het zo dat het aantal containers per schip na de bouw van de sluis verdubbeld is en de nieuwste schepen daardoor niet door de sluis passen. Een probleem dat de sluis veroorzaakt is de grote hoeveelheid zout water (twee keer zoveel als bij de Noordersluis) die door de sluis binnenstroomt, dit verzilt de landbouwgrond rond het Noordzeekanaal. Daarnaast zorgen de grote diepliggende schepen meer stromingen, waardoor de deklagen van de tunnels beschadigd worden. Om dit te voorkomen worden sinds juli 2020 zo’n 200 schepen met sleepboten over het kanaal getrokken, dit kost zo’n 10 miljoen euro per jaar.